RTG zęba
Badanie RTG zębów jest powszechnie wykorzystywane i niezwykle przydatne w stomatologii. RTG zęba to badanie rentgenowskie wykonywane zazwyczaj w obrębie jamy ustnej Pacjenta . Badania rentgenowskie zębów podzielić można na trzy rodzaje. Są to zdjęcia RTG punktowe, pantomograficzne (panoramiczne) oraz cefalometryczne.
Dzięki RTG zębów możliwe jest stwierdzenie różnego rodzaju stanów zapalnych, zmian nowotworowych czy patologicznych, określenie kształtu kości szczęki, obecności zębów zatrzymanych, nadliczbowych i innych przypadłości. Rentgen zębów wykonuje się również w leczeniu kanałowym i leczeniu protetycznym oraz stosuje w innych dziedzinach medycyny. Często stosowane jest, aby sprawdzić położenie ósemek.
Jak wygląda badanie RTG zębów?
RTG zębów to badanie radiologiczne polegające na prześwietleniu wymaganego obszaru w jamie ustnej za pomocą promieniowania X, które nazywane jest też promieniowaniem rentgenowskim. To działanie niezwykle istotne i potrzebne w diagnostyce stanów zapalnych i leczeniu endodontycznym.
Ze strony Pacjenta zdjęcia RTG zębów nie wymagają szczególnego przygotowania. Można przyjmować niezbędne leki, spożywać pokarmy i płyny. Aby wykonać zdjęcie rentgenowskie zębów i zdiagnozować ząb, do jamy ustnej Pacjenta wkładany jest specjalny czujnik cyfrowy, który wcześniej zabezpiecza się jednorazową folią . Wykonanie zdjęcia RTG zęba trwa kilka sekund i jest całkowicie bezbolesne. Uzyskany obraz widoczny jest na ekranie komputera tuż po wykonaniu działania.
Podczas RTG zębów Pacjent nie może mieć w obrębie twarzy żadnych elementów metalowych, takich jak np. kolczyki w nosie, języku czy wardze. W przypadku posiadania różnego rodzaju metalowych części, które bywają przykładowo elementem protez, należy poinformować o tym osobę wykonującą badanie.
Obecnie stosowana technologia ogranicza dawkę promieniowania do minimum. Zawsze w celu dodatkowego zabezpieczenia Pacjenta, dodatkowo przykrywa się go specjalnym fartuchem z gumy ołowianej. Kiedyś do wywoływania zdjęć rentgenowskich służyły klisze, obecnie coraz częściej jednak w gabinetach stomatologicznych wykonywane są zdjęcia RTG zęba tworzone przy pomocy aparatów cyfrowych. Dawka promieniowania ograniczona zostaje do absolutnego minimum.
Wskazania do RTG zębów
RTG zębów wykonuje się, aby określić:
- charakter ubytków,
- stopień zaawansowania próchnicy,
- nieprawidłowości przyzębia i korzeni zębowych,
- wady rozwojowe,
- wady zgryzu,
- obecność zębów nadliczbowych lub zatrzymanych,
- obecność stanów zapalnych i zmian chorobowych,
- sprawdzenie stanu pozostawionych korzeni,
- obecność torbieli i kamicy ślinianek,
- występowanie zmian nowotworowych.
Badanie rentgenowskie zębów wskazane jest również przed:
- przed planowaną ekstrakcją zęba,
- leczeniem protetycznym, w tym założeniu mostu protetycznego lub określeniu, jaką protezę zębową czy koronki należy zastosować,
- wszczepieniem implantów,
- założeniem aparatu ortodontycznego.
Zdarza się, że przy zdjęciu RTG zębów wykonuje się również obrazowanie zatok i innych okolicznych struktur.
Zdjęcie punktowe zębów
Zdjęcia RTG punktowe mają charakter wewnątrzustny i obejmują zazwyczaj swoim zasięgiem od 1 do 4 zębów. Zdjęcia rentgenowskie tego typu wymagają naświetlania przez zaledwie sekundę. Zdjęcie punktowe wykonywane jest zazwyczaj w związku z leczeniem kanałowym i pozwalają określić skuteczność leczenia. Są rodzajem zdjęć RTG zęba wykonywanym najczęściej. RTG punktowe pozwala na skuteczne prześwietlenie zęba oraz otrzymanie wysokiej jakości obrazu.
Zdjęcie panoramiczne zębów
RTG panoramiczne zębów to inaczej zdjęcie pantomograficzne. Pozwala ono na dokładne obejrzenie wszystkich zębów, stawów skroniowo żuchwowych, zatok szczękowych, ale też kości szczęki i żuchwy. Stosuje się je nie tylko w stomatologii, ale też chirurgii szczękowo-twarzowej, w leczeniu implantologicznym, protetycznym, w periodontologii i w ortodoncji.
Urządzenie wykonujące takie zdjęcie RTG zęba to pantomogram, który podczas pracy obraca się wokół głowy Pacjenta.
Zdjęcie pantomograficzne wykonuje się na stojąco. W ustach Pacjenta umieszczony zostaje specjalny uchwyt stabilizujący głowę. Następnie dana osoba zostaje w odpowiedni sposób ustawiona, by obraz mógł być jak najdokładniejszy. Zdjęcia pantomograficzne zębów pozwalają właściwie zaplanować leczenie i zdiagnozować wiele różnych dolegliwości jednocześnie.
Zdjęcie cefalometryczne
Zdjęcia cefalometryczne stosowane są natomiast w leczeniu ortodontycznym i stosowane jest przed założeniem aparatu. Umożliwiają też dokładne przedstawienie wad zgryzu u danego Pacjenta. Zdjęcie cefalometryczne pozwala zobrazować nie tylko zęby, ale też okoliczne tkanki miękkie oraz ukształtowanie podniebienia twardego.
RTG cefalometryczne to rodzaj badania RTG, które wykorzystuje się również w diagnostyce stomatologiczno-laryngologicznej. Dzięki niemu dokładnie określić można też szerokość górnych dróg oddechowych. Wykonanie cefalometrycznego badania RTG jest popularnym narzędziem także w protetyce i chirurgii rekonstrukcyjnej.
Prześwietlenie zatok
Niekiedy zdjęcia punktowe zębów i inne rodzaje RTG uzębienia nie wystarczą. Wykonuje się również zdjęcie zatok, które polega na prześwietleniu głowy z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego. Obraz zatok można uzyskać w czterech różnych ułożeniach głowy, co pozwala na dokładną ocenę danego stanu zapalnego lub innego schorzenia.
Wskazaniem do prześwietlenia zatok jest przewlekły stan zapalny tego obszaru, oporność na leczenie dotychczasowymi metodami, urazy głowy w celu uwidocznienia ewentualnych złamań. RTG zatok jest alternatywą dla tomografii komputerowej. Nie wymaga tak dużej dawki promieniowania jonizującego, jak tomografia.
Tomografia komputerowa szczęki
Tomografia szczęki to jedno z najbardziej precyzyjnych badań, które pozwala ocenić nie tylko stan badanego obszaru. Tomografia jest dokładniejsza od badania rentgenowskiego i pozwala dokładnie ocenić wymiary kości i szczegóły niewidoczne podczas wykonywania takich badań jak zdjęcie punktowe czy inne rodzaje RTG.
Za pomocą nowoczesnych programów komputerowych i tomografii można przeprowadzać też symulację leczenia oraz wszczepienia implantu. Pozwala to uzyskać wiedzę na temat możliwości lub ewentualnych trudności podczas planowanego leczenia, pozwala precyzyjne określić odległości oraz wymiary pionowe i poziome tkanek twardych w obrębie głowy.
Najczęstsze pytania:
Jak przygotować się do prześwietlenia zęba?
Do prześwietlenia zębów nie trzeba się szczególnie przygotowywać. Ważne jest zdjęcie wszystkich metalowych elementów, takich jak kolczyki, wsuwki czy protezy z elementami metalowymi.
Czy RTG zęba jest szkodliwe?
RTG zębów polega na wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego przy pomocy niewielkiej dawki promieniowania. Jego ilość jest jednak bezpieczna i nie wpływa na funkcjonowanie i zdrowie organizmu.
RTG zęba zwane po prostu rentgenem zębów wiąże się z niewielką dawką promieniowania?
RTG zęba trwa bardzo krótko. Niektóre jego rodzaje to zaledwie jedna sekunda. Podczas wykonywania tego badania dawka zastosowanego promieniowania jest minimalna i bezpieczna dla Pacjenta.
Czy na zdjęciu RTG zęba widać stan zapalny?
Stan zapalny jest doskonale widoczny na prześwietleniu zębów w technologii RTG. To jedno ze wskazań do wykonania tego typu badania diagnostycznego.
Ile się czeka na RTG zęba?
RTG zęba wykonywane jest zazwyczaj podczas wizyty. Na wynik oczekuje się od kilku sekund do kilkunastu minut, w zależności od wykonanego badania.
Czy na RTG zęba potrzebne jest skierowanie?
Aby wykonać RTG uzębienia, potrzebne jest skierowanie od lekarza. Musi być w nim wskazany rodzaj badania i identyfikacja zęba, który ma zostać prześwietlony. W dokumencie powinna być również wskazana prawdopodobna przyczyna dolegliwości.